Share Bookmark

Henriette Goverdina Anna van der Schalk

Female 1869 - 1952  (82 years)    Has 8 ancestors but no descendants in this family tree.

Personal Information    |    Notes    |    Event Map    |    All

  • Name Henriette Goverdina Anna van der Schalk 
    Birth 24 Dec 1869  Noordwijk, Zuid-Holland, Nederland Find all individuals with events at this location 
    Gender Female 
    Death 21 Nov 1952 
    Person ID I491915  Geneagraphie
    Links To This person is also Henriette Roland Holst-van der Schalk at Wikipedia 
    Last Modified 21 Feb 2007 

    Father Mr. Theodoor Willem van der Schalk   d. 28 Jun 1892 
    Mother Anna van der Hoeven   d. Yes, date unknown 
    Family ID F197823  Group Sheet  |  Family Chart

    Family Richard Nicolaas Roland Holst,   b. 4 Dec 1868, Amsterdam, Noord-Holland, Nederland Find all individuals with events at this locationd. 31 Dec 1938, Bloemendaal, Noord-Holland, Nederland Find all individuals with events at this location (Age 70 years) 
    Marriage 16 Jan 1896 
    Family ID F197810  Group Sheet  |  Family Chart
    Last Modified 7 Mar 2007 

  • Event Map Click to hide
    Link to Google MapsBirth - 24 Dec 1869 - Noordwijk, Zuid-Holland, Nederland Link to Google Earth
     = Link to Google Earth 
    Pin Legend  : Address       : Location       : City/Town       : County/Shire       : State/Province       : Country       : Not Set

  • Photos Photos (Log in)Photos (Log in)

  • Notes 
    • poetess, writer, socialist communist politician, "mother of socialism" in The Netherlands.

      Henriette ging op een kostschool in Velp en studeerde Frans in Luik.
      Al snel komt Henriette's talent als dichteres tot ontwikkeling. Ze raakt bevriend met de dichter Herman Gorter die haar aanzet tot het lezen van Das Kapital van Karl Marx. In diezelfde tijd wordt ze politiek actief en begint haar carrière als schrijfster op politiek, historisch en filosofisch gebied.

      Rond 1890 maakt Henriette kennis met Albert Verwey (met Willem Kloos behoorde hij tot de voormannen van de Beweging van Tachtig (“Tachtigers”) en tot de oprichters van De Nieuwe Gids. In 1892 maakt ze kennis met de kunstschilder Jan Toorop. Ze draagt aan Toorop en Verwey haar eerste sonnetten op: aan Toorop o.a. “’k Ben nu geen vrouw; ik ben nu enkel dichter” en aan Verwey o.a. “Ik wil niet meer als vroeger tot U gaan”. In deze gedichten taleert ze haar intense behoefte kunstenaar, meer precies: dichter(es) te worden.
      Eén van de sonnetten aan Toorop wordt in 1892 gepubliceerd. In 1893 verschijnen zes van haar sonnetten in De Nieuwe Gids. Haar roem is onmiddellijk gevestigd. Kloos schrijft haar: "Laat mij maar dadelijk zeggen, dat u de grootste dichter is, die op ’t ogenblik leeft”.
      Henriette maakt in die zelfde tijd voor het eerst kennis met het werk van Herman Gorter.
      Op 28 juni 1892 komen haar vader en haar jongere zuster om het leven door een ongeluk. Kort daarna wordt ze ten huize van Albert Verwey voorgesteld aan de beeldende kunstenaar Richard Roland Holst (Rik). Rik kende ook Herman Gorter goed. Het duurt niet lang of ook Henriette maakt kennis met Gorter. Gorter is in die tijd al een gevestigd dichter. Hij had in 1889 zijn Mei gepubliceerd. Hij raadt haar aan Plato, Dante en Spinoza te lezen.
      In 1894 verschijnen van Henriette 25 sonnetten in het eerste nummer van het Tweemaandelijks Tijdschrift van Verwey. In 1896 verschijnt de bundel Sonnetten en Verzen in Terzinen geschreven. De vormgeving van de bundel is verzorgd door Rik.
      later zouden nog vele bundels volgen:

      Lyrische poëzie:
      De nieuwe geboort (1902); vijfde druk: 1928
      Opwaartsche wegen (1907); derde druk: 1921
      De vrouw in het woud (1912); derde druk: 1923
      Het feest der gedachtenis (1915); tweede druk: 1917
      Verzonken grenzen (1918); tweede druk: 1920
      Tusschen twee werelden (1923)
      Verworvenheden (1927); derde druk: 1929
      Vernieuwingen (1929)
      Keur uit de gedichten (1928), verzameld en van een inleiding voorzien door S. A. Baelde. Met twee portretten.
      Tusschen tijd en eeuwigheid (1934)

      Dramatische poëzie:
      Thomas More (1912); vierde druk: 1930
      Het offer (1921)
      De kinderen; een feestelijk spel (1922)
      Arbeid; een spel tot inwijding (1923), opgenomen in: Tusschen twee werelden (1923)
      Kinderen van dezen tijd; een leekenspel (1931); tweede druk: 1931
      Wij willen niet; een anti-oorlogsspel (1931)
      De moeder; een leekenspel (1932)
      De roep der stad; een leekenspel (1933)
      Der vrouwen weg; een spreekkoor (1933)

      1897 – 1918: Socialiste
      Op 27-jarige leeftijd werd ze lid van de SDAP en was daarna avond aan avond bezig in rokerige zaaltjes arbeiders op te roepen tot strijd om hun armzalige lot te verbeteren. Als socialiste kwam Henriette op internationale congressen in contact met vooraanstaande leiders en activisten als Rosa Luxemburg, Karl Liebknecht en Leon Trotski. Er gingen geruchten dat ze een affaire met Trotski had, maar daarover is nooit duidelijkheid gekomen.

      1918 - 1928: Communiste
      Na de Russische Revolutie werd ze communiste.

      1928 - 1952: Religieus-socialiste
      Henriette kende diepe inzinkingen. Ze leed aan depressies, aanvallen van anorexia, bloedarmoede en hartziektes maar als ze zich goed voelde streed ze met een niet aflatende ijver voor een verbetering van de positie van arbeiders, jongeren en vrouwen.
      Haar gedichten waren aanvankelijk hartstochtelijk socialistisch. Ze schreef onder andere de Nederlandse tekst voor het strijdlied De Internationale. Later kreeg haar werk een meer religieus karakter. Ze schreef toneelstuken, biografieën (van Rousseau, Gandhi en Tolstoi), journalistiek werk en hoorspelen.
      Tijdens de Tweede Wereldoorlog was ze actief in het verzet, als redacteur van het verzetsblad De Vonk, later De Vlam. Hoewel steenrijk kon ze zeker geen 'salonsocialist' worden genoemd.
      Aan het eind van haar leven schreef ze de autobiografie Het vuur brandde voort. Op 82-jarige leeftijd overleed ze. Voor haar geboortehuis in Noordwijk is in 1969 een borstbeeld geplaatst.

      Werken van Henriette Roland Holst
      het Jeugdwerk (1884 – 1892) is uitgegeven door Garmt Stuiveling in 1969.
      Sonnetten en Verzen in Terzinen geschreven; oorspronkelijke uitgave (grafische verzorging door Richard Roland Holst): Scheltema en Holkema's Boekhandel, Amsterdam 1896.
      Herdrukt in eenvoudiger vorm bij uitg. W.L. en J. Brusse, Rotterdam in 1913 en 1922 en bij uitg. BZZTôH, 's-Gravenhage 1983.

      Boeken over Henriette Roland Holst
      Etty, Elsbeth - Liefde is heel het leven niet (1996).Een uitmuntende biografie.

      Gedichten van Henriette Roland Holst online
      Haar bekendste gedicht is ongetwijfeld de Nederlandse vertaling van De Internationale:
      http://home.planet.nl/~elder180/internationale/nederlands.htm (op een website met een vertaling van dit strijdlied in 40 talen:
      http://home.planet.nl/~elder180/internationale/ ).
      “De zachte krachten zullen zeker winnen” (met een uitvoerige bespreking door Pim Heuvel):
      http://klassiekegedichten.net/index.php?id=17
      “Ook ik ben omstreeks ’t midden mijner dagen” (besproken door Elly Woltjes):
      http://klassiekegedichten.net/index.php?id=16
      enkele gedichten op “spiritualiteit.net”:
      http://www.spiritualiteit.net/dhtml.htm?page=henriette_roland_holst.htm
      “Gedenk mij in uw gebeden!” (ook te beluisteren in een gezongen versie) en “Over het ontwaken mijner ziel” op de site van het Poëtisch Liedgenootschap:
      http://tandemtour.net/poetisch/frameset.php?dichter=116

      Externe links
      Een uitstekende biografie, met een zeer uitgebreide literatuurlijst: in het Biografisch Woordenboek van het Socialisme en de Arbeidersbeweging in Nederland op de website van het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis te Amsterdam: http://www.iisg.nl/bwsa/bios/schalk.html
      Emma Binnendijk heeft in 1996 een uiterst boeiende en zeer uitgebreide doctoraalscriptie geschreven: “Tussen droom en werkelijkheid”, waarin “de betekenis van het ‘Russische communisme’ voor het ‘Utopia’ van Henriette Roland Holst” wordt behandeld. Deze scriptie is (incl. een recensie door Paul Arnoldusse) geheel online te raadplegen:
      http://home.hccnet.nl/e.p.binnendijk/index.html
      Het lemma over Henriette Roland Holst in Knuvelder, G. P. M. - Handboek tot de geschiedenis der Nederlandse letterkunde, deel 4, 5e druk, Den Bosch 1976 online op de website van de “Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse letteren (dbnl)”: http://www.dbnl.org/tekst/knuv001hand04/knuv001hand04_0019.htm



Home Page |  What's New |  Most Wanted |  Surnames |  Photos |  Histories |  Documents |  Cemeteries |  Places |  Dates |  Reports |  Sources